Powells veranderende houding
Het wordt steeds duidelijker dat Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, noch apolitiek, noch puur data-afhankelijk is. Zijn daden spreken voor zich. Toen Powell herbenoemd moest worden, handhaafde hij de rentetarieven onder de 1% en breidde hij de balans van de Fed aanzienlijk uit, waarbij hij slechts ternauwernood vermeed de grens van $9 biljoen te overschrijden in een ongekend vertoon van monetaire creatie. Ondanks dat hij te maken had met een inflatie die al veertig jaar hoog is, verwierp Powell het idee om de rente met driekwart procent te verhogen, omdat hij de inflatie toeschreef aan het feit dat deze ‘van voorbijgaande aard’ was.
Na zijn herbevestiging door de Senaat voor een tweede termijn als voorzitter, voerde Powell echter snel vier opeenvolgende renteverhogingen van driekwart procent door. Hij ondernam ook stappen om de omvang van de balans van de Fed te verkleinen, waardoor het probleem van de op hol geslagen inflatie laattijdig werd aangepakt.
Onbedoelde gevolgen
Hoewel deze stappen van de Fed kortetermijneffecten kunnen hebben, zoals een vertraging van de economische groei en een toename van de werkloosheid, zijn ze noodzakelijk om activazeepbellen en de problemen veroorzaakt door kunstmatig lage rentetarieven te voorkomen. In maart 2023 illustreerde een reeks bankfaillissementen hoe cruciaal het is om deze problemen aan te pakken.
Bovendien, als Powell de rente op natuurlijke wijze had laten stijgen om de federale tekorten van meerdere biljoenen dollars te compenseren, zou de economie waarschijnlijk tot stilstand zijn gekomen omdat de overheidsuitgaven de particuliere sector verdrongen. De kosten voor het aflossen van de federale schulden zouden astronomische niveaus hebben bereikt en mogelijk het huidige jaarlijkse tarief van 1 biljoen dollar hebben overtroffen.
Door de rentetarieven gedurende een langere periode te laag te houden, hebben zowel de overheid als de consumenten enorme schulden opgebouwd, waardoor de uitgaven zijn aangewakkerd maar ook de voorwaarden zijn geschapen voor een toekomstige ineenstorting. Powell zelf waarschuwde hiervoor in oktober 2012 toen hij waarschuwde dat de aanhoudend lage rente het nemen van buitensporige risico’s aanmoedigde en een zeepbel in stand hield die tot aanzienlijke verliezen zou leiden als de rente uiteindelijk zou stijgen.
Politieke factoren die een rol spelen
De toekomst van Powells termijn als voorzitter bij de Fed hangt af van de herverkiezing van president Joe Biden. Voormalig president Donald Trump heeft duidelijk gemaakt dat hij van plan is Powell te vervangen als hij de kans krijgt. Met dat in gedachten wordt de waarschijnlijkheid van een terugkeer naar lage rentetarieven en een grotere geldcreatie, die op korte termijn een impuls aan de economische groei zal geven en een diepere crisis in de bankensector zal voorkomen, duidelijk. Dergelijk beleid zou echter ook de weg vrijmaken voor een heropleving van de inflatie, hoewel dit pas na de verkiezingen van 2025 een punt van grote zorg zal worden.
Leren van fouten uit het verleden
Het is vermeldenswaard dat de Federal Reserve de catastrofale fouten van de jaren zeventig lijkt te herhalen. Na de succesvolle bestrijding van de inflatie hervatte de Fed haar geldscheppingspraktijken, wat resulteerde in een nog ernstiger inflatie en de noodzaak van agressieve maatregelen van de toenmalige Fed-voorzitter Paul Volker. De daaropvolgende opeenvolgende recessies in 1980 en 1981-82 hadden een blijvende impact.
Als je deze geschiedenis begrijpt, is het geen verrassing dat instellingen zoals de Fed beperkt worden in hun macht. Zelfs president Ronald Reagan koos ervoor om Volker in 1987 te vervangen door Alan Greenspan, wat uiteindelijk leidde tot een beleid van gemakkelijk geld verdienen dat heeft bijgedragen aan grote financiële crises, waaronder de redding van Long Term Capital Management en de huizenzeepbel.
Samenvattend is het tijd om de overtuiging te verdrijven dat de Federal Reserve onder Powell als een apolitiek orgaan opereert. Powells acties tonen een genuanceerder realiteit aan. De gevolgen van het roekeloos handhaven van lage rentetarieven en buitensporige geldcreatie moeten worden erkend. Door haar invloed te verminderen kan de Fed toekomstige crises voorkomen en een stabieler economisch klimaat bevorderen.