Delegaties en milieugroeperingen hebben hun bezorgdheid geuit over de grote mazen in het onlangs opgestelde klimaatpact. Deze voorzieningen maken mogelijk de continue productie en consumptie van olie, gas en steenkool mogelijk. Een specifiek twistpunt is de opname van een zinsnede waarin wordt opgeroepen tot een versnelde inzet van technologie voor het afvangen van koolstof. Hoewel het opvangen van koolstof een oplossing lijkt om de uitstoot terug te dringen, beweren milieugroeperingen dat dit een valse vlag zou kunnen zijn, waardoor doorlopende boringen mogelijk worden zonder het onderliggende probleem van het gebruik van fossiele brandstoffen aan te pakken.
Controverse rond koolstofafvangtechnologie
De voorgestelde versnelling van de technologie voor het afvangen van koolstof roept vragen op over de langetermijneffecten ervan op het milieu. Koolstofafvang omvat het opvangen van emissies bij de bron en het ondergronds opslaan ervan. Terwijl voorstanders beweren dat deze technologie zorgt voor een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, beweren critici dat het verbruik van fossiele brandstoffen alleen maar in stand wordt gehouden zonder de klimaatcrisis adequaat aan te pakken. Anne Rasmussen, hoofdonderhandelaar van de Alliantie van Kleine Eilandstaten, uit haar bezorgdheid dat het onderschrijven van deze technologieën bredere duurzaamheidsinspanningen kan ondermijnen.
De drang naar koolstofarme waterstof
Naast het afvangen van koolstof bevordert het klimaatpact ook de snelle ontwikkeling van koolstofarme waterstof als alternatieve energiebron. De huidige productie van koolstofarme waterstof blijft echter minimaal vanwege de onbetaalbaar hoge kosten. Deze technologie is afhankelijk van schone energiebronnen zoals zonne- en windenergie om water te elektrolyseren. Het voldoen aan de vraag naar koolstofarme waterstof vormt een aanzienlijke uitdaging die moet worden aangepakt om duurzame energiesystemen te realiseren.
Overgangsbrandstoffen decoderen
Het klimaatpact erkent dat transitiebrandstoffen de energietransitie kunnen vergemakkelijken en de energiezekerheid kunnen waarborgen. Deze term roept echter discussies op onder milieuactivisten. De Amerikaanse speciale klimaatgezant John Kerry definieert transitiebrandstoffen als aardgas dat wordt geproduceerd met opgevangen broeikasgasemissies tijdens de productie. Kerry benadrukt dat alle COP28-bepalingen moeten aansluiten bij de mondiale doelstelling om de temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau. Milieuactivisten zijn bezorgd dat de onduidelijkheid rond transitiebrandstoffen de investeringen in de ontwikkeling van olie en gas kan bestendigen.
Bezorgdheid over de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in energiesystemen
Waarnemers hebben hun zorgen geuit over een clausule die oproept tot een transitie weg van fossiele brandstoffen ‘in energiesystemen’ in plaats van in de hele economie. Critici beweren dat deze formulering impliceert dat sectoren als de productie van kunststoffen en petrochemische producten, die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen, hun activiteiten kunnen voortzetten. Dit besluit zendt het verkeerde signaal uit en geeft aan dat deze industrieën aanhoudend kunnen bijdragen aan vervuiling en de opwarming van de aarde. Bij de onderhandelingen over een afzonderlijk verdrag om de plasticvervuiling aan te pakken, bestaan er soortgelijke meningsverschillen.
De Noorse minister van Buitenlandse Zaken, Espen Barth Eide, erkent de beperkte ruimte die in het akkoord is opgenomen voor belangrijke fossiele brandstoffen en merkt op dat deze mogelijk een rol spelen in ‘moeilijk te bestrijden sectoren’. Het is echter van cruciaal belang om de noodzaak te erkennen om prioriteit te geven aan duurzame oplossingen en de uiteindelijke uitfasering van fossiele brandstoffen in alle sectoren om de klimaatverandering effectief te bestrijden.