परिचय
बँक ऑफ जपानच्या (BOJ) अल्ट्रा-लूज धोरणाला घट्ट करण्याच्या योजनांबद्दल शंका निर्माण करून नोव्हेंबरमध्ये जपानचा कोर ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) महागाई कमी झाली. कोर सीपीआय, ज्यामध्ये अस्थिर ताज्या खाद्यपदार्थांच्या किमती वगळल्या गेल्या आहेत, वर्षानुवर्षे 2.5% वाढल्या, अपेक्षेनुसार परंतु मागील महिन्याच्या 2.9% च्या वाचनापेक्षा कमी. यामुळे ऑगस्ट 2022 पासून वाढीचा सर्वात मंद गती आहे, महिन्या-दर-महिना कोर चलनवाढ स्थिर राहिली आहे. तथापि, कोर चलनवाढ BOJ च्या 2% च्या वार्षिक लक्ष्यापेक्षा जास्त राहिली.
धोरण कडक करण्याबाबत चिंता
BOJ ताजे अन्न आणि इंधनाच्या दोन्ही किंमती वगळून कोर रीडिंगचा विचार करते आणि या वाचनाने अंतर्निहित चलनवाढीत मंदीचे संकेत देखील दिले आहेत. या मोजमापासाठी वार्षिक वाढीचा दर नोव्हेंबरमध्ये 4% वरून 3.8% पर्यंत घसरला. हे आकडे प्रश्न निर्माण करतात की सतत चलनवाढ BOJ ला अपेक्षेपेक्षा लवकर धोरण कडक करण्यास प्रवृत्त करेल. मध्यवर्ती बँकेने 2023 च्या अंतिम बैठकीत धोरणाचे कोणतेही स्पष्ट संकेत दिले नाहीत.
आर्थिक घटकांचा प्रभाव
जपानच्या हेडलाइन सीपीआय चलनवाढीने देखील मंदीचा अनुभव घेतला, जो मागील महिन्यातील 3.3% च्या तुलनेत नोव्हेंबरमध्ये वार्षिक 2.8% दराने वाढला. या घसरणीचे श्रेय अनेक आर्थिक घटकांना दिले जाऊ शकते, ज्यात चीनमधील मंदीमुळे निर्यातीतील आकुंचन आणि देशाच्या उत्पादन क्रियाकलापांमध्ये चालू असलेल्या संकुचिततेचा समावेश आहे.
पॉलिसी पिव्होटसाठी अनिश्चित वेळ
BOJ अखेरीस 2024 मध्ये त्याच्या अल्ट्रा-डोविश भूमिकेपासून दूर जाईल अशी अपेक्षा असताना, अशा पिव्होटची वेळ अस्पष्ट राहिली आहे. BOJ अधिकाऱ्यांनी या प्रकरणावर कोणतीही महत्त्वाची माहिती देण्याचे टाळले आहे. मध्यवर्ती बँकेने अलीकडेच सूचित केले आहे की जपानी चलनवाढ नजीकच्या भविष्यात किंचित कमी होईल परंतु आर्थिक वर्ष 2024 साठी 2% वार्षिक लक्ष्यापेक्षा जास्त राहण्याचा अंदाज आहे. परिणामी, BOJ आपले चलनविषयक धोरण कधी कडक करेल याबाबत अनिश्चितता कायम आहे.