Yıkılmış Doğu Ukrayna Kasabasındaki Zor Koşullar
LYMAN, Ukrayna – Kar taneleri alçalıp sıcaklıklar düşerken, Ukrayna’nın doğusunda bir kasaba olan Lyman’ın geri kalan sakinleri kendilerini zorlu bir kışa hazırlıyor. Ukrayna kuvvetlerinin Lyman’ı beş ay boyunca işgal eden Rus birliklerini sınır dışı etmesinin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti, ancak ısınma mücadelesi sürüyor. 63 yaşındaki Hennadiy Batsak, mütevazı dairesinde sade bir odun sobasının yanında otururken, “Bu insanlara değil, hava durumuna bağlı” yorumunu yaptı.
Batsak’ın geç Sovyet döneminden kalma dairesinde sobanın görüntüsü uygunsuz görünüyor, ancak çoğu kasaba halkı için soba, sıcaklıkların sıklıkla donma noktasının altına düştüğü uzun ve amansız kış boyunca tek ısı kaynağı olarak hizmet ediyor. Belediye Başkanı Oleksandr Zhuravlyov, yakınlarda çatışmalar devam ederken Lyman’ı yeniden inşa etmenin imkansız olduğunun farkında. Sonuç olarak, bölge sakinleri paltolara bürünüyor ve hayatta kalmak için sobalara güveniyorlar.
Cephe hattından sadece 15 kilometre (dokuz mil) uzakta bulunan Lyman, Moskova destekli vekil güçlerin 2014’teki isyanından bu yana neredeyse on yıldır çatışmalarla iç içe olan Ukrayna’nın kömür ve çelik merkezinin kuzeyinde yer alıyor. Belediye Başkanı Zhuravlyov’a göre, bir önceki yılın Şubat ayındaki büyük ölçekli işgal sırasında Lyman’ın nüfusu yaklaşık 20.000 kişiydi. Ekim ayında Ukrayna’nın şiddetli karşı saldırısı Rus kuvvetlerini geri çekilmeye zorlasa da, kasaba o zamandan beri harabeye dönmüş durumda. Yalnızca 5.400 civarında sakin kaldı ve kasabanın altyapısının yaklaşık %90’ı ciddi hasar gördü veya tamamen yok edildi.
Lyman’da Kalan Sakinlerin Belirlenmesi
Kalmayı ya da geri dönmeyi seçen az sayıda sakin, ağırlıklı olarak hayatlarının büyük bölümünde ev dedikleri yeri terk etme arzusu olmayan yaşlı bireylerden oluşuyor. 78 yaşındaki Volodymyr Tkachenko yeri işaret ederek “Burada” dedi. Bir parça ekmekle uzakları işaret etti ve şöyle açıkladı: “Orada başka insanlar yaşıyor. Ama ben 1945’ten beri buradayım ve bugün hâlâ buradayım.” Geçen kış nispeten güvenli olan Dnipro şehrine sığınan Tkachenko, evine döndü. Artık ısınmak için mütevazı metal sobaya güveniyor ve insani yardım gönüllüleri tarafından toplanan ve Lyman’ın ana yolları boyunca yığınlar halinde bırakılan kütükleri yavaş yavaş besliyor.
Kasabanın huzuru, karla kaplı sokaklarda dolaşan askeri araçların gürleyen gürültüsüyle sık sık bozuluyor ve bölge sakinlerine tehlikenin her zaman mevcut olduğunu hatırlatıyor. Lyman çevredeki bölgelere göre daha sakin olsa da, uzaktan bombardımanın yankıları hâlâ duyulabiliyor. Temmuz ayında şehir merkezine Rus roketleri yağdı ve dokuz kişi hayatını kaybetti. Belediye Başkanı Zhuravlyov, Lyman’a geri dönme veya Lyman’da kalma kararının her vatandaşın sorumluluğunda olduğunu kabul ediyor. Belediyenin aktif bir savaş bölgesi içinde yer aldığı göz önüne alındığında, yerel makamlar şu anda evleri onaracak ve tam güvenliği sağlayacak araçlardan yoksundur.