Η απογοητευτική ανάκαμψη μετά την COVID-COVID εγείρει αμφιβολίες
Η ανάκαμψη της Κίνας μετά την COVID-19 είναι κατώτερη των προσδοκιών, θέτοντας αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα της αξιοσημείωτης ανάπτυξής της εδώ και δεκαετίες. Καθώς το Πεκίνο κοιτάζει μπροστά στο 2024 και μετά, πρέπει να αντιμετωπίσει μια δύσκολη απόφαση: να αυξήσει το βάρος του χρέους του ή να δεχθεί βραδύτερη ανάπτυξη.
Οι αρχικές ελπίδες ήταν ότι η χαλάρωση των δρακόντειων περιορισμών για τον COVID θα προκαλούσε ταχεία αναζωπύρωση των καταναλωτικών δαπανών, των ξένων επενδύσεων, της μεταποιητικής δραστηριότητας και της αγοράς ακινήτων. Ωστόσο, η πραγματικότητα έχει αποδειχθεί αρκετά διαφορετική. Οι Κινέζοι καταναλωτές εξοικονομούν τώρα τα χρήματά τους, οι ξένες εταιρείες αποσύρουν τις επενδύσεις τους, οι κατασκευαστές αντιμετωπίζουν εξασθενημένη ζήτηση από τις δυτικές αγορές και τόσο οι προϋπολογισμοί της τοπικής κυβέρνησης όσο και οι κατασκευαστές ακινήτων αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις.
Αυτές οι διαψευσμένες ελπίδες φαινομενικά επικύρωσαν τον σκεπτικισμό εκείνων που πάντα αμφισβητούσαν το μοντέλο ανάπτυξης της Κίνας. Μερικοί οικονομολόγοι συνέκριναν ακόμη και την κατάσταση με τη φούσκα της οικονομίας της Ιαπωνίας που προηγήθηκε δεκαετιών στασιμότητας στη δεκαετία του 1990. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το Πεκίνο απέτυχε να μετατρέψει την οικονομία από εξαρτημένη από την ανάπτυξη που καθοδηγείται από τις κατασκευές σε μια οικονομία που καθοδηγείται από την κατανάλωση πριν από μια δεκαετία, όταν είχε την ευκαιρία. Αντίθετα, το χρέος της Κίνας έχει ξεπεράσει την οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας ένα βάρος που οι τοπικές κυβερνήσεις και οι εταιρείες ακινήτων αγωνίζονται τώρα να διαχειριστούν.
Φέτος, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν την εγχώρια κατανάλωση και να μειώσουν την εξάρτηση της οικονομίας από τον τομέα των ακινήτων. Ανεξάρτητα από τις επιλογές που κάνει η Κίνα, πρέπει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει η γήρανση και η συρρίκνωση του πληθυσμού, καθώς και ένα ολοένα και πιο δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον, καθώς οι δυτικές χώρες γίνονται πιο προσεκτικές όσον αφορά τη συνεργασία με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.
Οι επιπτώσεις για την οικονομία της Κίνας το 2024
Τα τρέχοντα προβλήματα της Κίνας αφήνουν ελάχιστα περιθώρια καθυστέρησης καθώς αντιμετωπίζει κρίσιμες επιλογές για το εγγύς μέλλον. Ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι πρόθυμοι να αναδιαρθρώσουν την οικονομία, οι ιστορικές προκλήσεις για τη μεταρρύθμιση στην Κίνα δεν μπορούν να αγνοηθούν. Οι προσπάθειες για την ενίσχυση της ευημερίας εκατοντάδων εκατομμυρίων μεταναστών εργαζομένων της υπαίθρου, οι οποίοι θα μπορούσαν να συνεισφέρουν περίπου στο 1,7% της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο ΑΕΠ εάν είχαν ίση πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, αντιμετωπίζουν ήδη εμπόδια λόγω ανησυχιών για την κοινωνική σταθερότητα και το κόστος. Η επίλυση ζητημάτων αγοράς ακινήτων και χρέους της Κίνας συναντά παρόμοια εμπόδια.
Το ερώτημα ποιος θα φέρει τις συνέπειες των κακών επενδύσεων παραμένει. Θα είναι οι τράπεζες, οι κρατικές επιχειρήσεις, η κεντρική κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις ή τα νοικοκυριά; Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε από αυτές τις επιλογές θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασθενέστερη μελλοντική ανάπτυξη. Ωστόσο, επί του παρόντος, η Κίνα φαίνεται να διστάζει να κάνει επιλογές που θα θυσίαζαν την ανάπτυξη υπέρ των μεταρρυθμίσεων.
Οι κυβερνητικοί σύμβουλοι υποστηρίζουν έναν στόχο ανάπτυξης περίπου 5% για το επόμενο έτος. Αν και αυτό ευθυγραμμίζεται με τον στόχο της Κίνας για το 2023, δεν θα παράγει την ίδια εντυπωσιακή σύγκριση από έτος σε έτος με την ύφεση που προκλήθηκε από τα lockdown του 2022. Ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να οδηγήσει την Κίνα σε περαιτέρω χρέος, μια δημοσιονομική προσέγγιση που ώθησε τον Moody’s να υποβαθμίσει την προοπτική πιστοληπτικής ικανότητας της Κίνας σε αρνητική αυτόν τον μήνα, με αποτέλεσμα οι κινεζικές μετοχές να πέφτουν στα χαμηλότερα επίπεδά τους τα τελευταία πέντε χρόνια.
Όπου η Κίνα κατευθύνει τις δαπάνες της θα αποκαλύψει εάν το Πεκίνο αλλάζει πραγματικά την προσέγγισή του ή διπλασιάζει ένα μοντέλο ανάπτυξης που πολλοί φοβούνται ότι έχει φτάσει στα όριά του.