Μια εκπληκτική ανατροπή στην ανάγνωση του πληθωρισμού
Παρά την επικρατούσα ευφορία γύρω από τον αποπληθωρισμό και τη χαλάρωση των επιτοκίων, είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε τα εμπόδια που ενυπάρχουν στο ταξίδι προς την επίτευξη του επιθυμητού στόχου πληθωρισμού 2%.
Τα νέα της Τρίτης έφεραν μαζί τους την αποκάλυψη μιας κάπως απροσδόκητης, αν και μικρής, αύξησης στη μηνιαία ένδειξη του πληθωρισμού των τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ.
Παρόλο που τα ετήσια επιτόκια έχουν υποχωρήσει στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν τελευταία τον Ιούνιο και τα εξαμηνιαία ετήσια βασικά επιτόκια έχουν πέσει κάτω από το 3% για πρώτη φορά σε δύο χρόνια, αυτό το γεγονός έχει αναζωπυρώσει τις συζητήσεις για το θέμα.
Επιπλέον, αυτή την εβδομάδα, αναμένεται ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Τράπεζα της Αγγλίας, θα συνεχίσουν να δίνουν έμφαση στις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας.
Η διατήρηση μιας προσεκτικής στάσης στη ρητορική τους αποτελεί μέρος της στρατηγικής τους για να διαχειριστούν τις προσδοκίες και να αποτρέψουν την επικράτηση της πρόωρης αισιοδοξίας. Κατά συνέπεια, κανείς δεν επιθυμεί να παράσχει πρόωρη διαβεβαίωση.
Αμφισβήτηση των υποθέσεων
Ωστόσο, υπάρχει μια προοπτική που υποδηλώνει ότι αυτή η προσοχή μπορεί να είναι άστοχη. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν σύντομα να βρεθούν αντιμέτωπες με τις συνέπειες μιας υποχώρησης του πληθωρισμού. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να εξηγήσει τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα τιμολόγησης επιτοκίων που παρατηρούνται στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Το επικρατέστερο επιχείρημα για την αναμονή μιας δύσκολης διαδρομής μέσω της τελικής ποσοστιαίας μονάδας του αποπληθωρισμού περιστρέφεται γύρω από ιστορικές παρατηρήσεις αιχμών πληθωρισμού και επακόλουθων μετασεισμών. Αυτό το φαινόμενο προκαλείται συχνά από μια ποικιλία κυμάτων κάλυψης, όπως αξιώσεις μισθών, προσαρμογές ενοικίων και εταιρικές τιμές.
Μοναδική άνοδος του πληθωρισμού και άνευ προηγουμένου προϋποθέσεις
Ωστόσο, αυτή η συγκεκριμένη απότομη αύξηση του πληθωρισμού έχει μια ξεχωριστή ιστορία προέλευσης. Μπορεί να αναχθεί σε διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας και διαταραχές που σχετίζονται με την ενέργεια που εμφανίστηκαν καθώς η παγκόσμια οικονομία προσπαθούσε να ανακάμψει από τα άνευ προηγουμένου lockdown που επιβλήθηκαν το 2020 και το 2021.
Επιπλέον, αυτή η άνοδος επιδεινώθηκε περαιτέρω από τις αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Από πολλές απόψεις, οι συνέπειες αυτών των γεγονότων μπορούν να θεωρηθούν ως ο ίδιος ο μετασεισμός. Αυτό που είναι εντυπωσιακό, σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους, είναι ο γρήγορος ρυθμός με τον οποίο εκδηλώθηκε ο αποπληθωρισμός. Αυτό ενισχύει την αντίληψη ότι το ζήτημα οφείλεται κυρίως στις στρεβλώσεις της προσφοράς και όχι στην υπερβολική ζήτηση. Η αυστηροποίηση των πιστώσεων από τις κεντρικές τράπεζες έπαιξε βασικό ρόλο εδώ, ενισχύοντας την αξιοπιστία τους και διαχειρίζονταν αποτελεσματικά τις προσδοκίες.
Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης που καταρρέει
Στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο ανώτατο όριο του 10,6% σε σχέση με ένα χρόνο πριν, ξεπερνώντας τον αντίστοιχο των ΗΠΑ κατά περισσότερο από μία ποσοστιαία μονάδα. Ωστόσο, μέσα σε διάστημα μόλις 13 μηνών, έχει πέσει κατακόρυφα στο μισό σημείο του στόχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Αυτή η τάση εγείρει ερωτήματα, όπως εύστοχα επισημαίνει ο διευθυντής hedge funds νομίσματος Stephen Jen, της Eurizon SLJ. Αναρωτιέται γιατί οι άνθρωποι υποθέτουν ότι η μείωση του πληθωρισμού θα σταματήσει αυτόματα μόλις φτάσει το όριο του 2%, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη την αναμενόμενη μείωση της ζήτησης το επόμενο έτος καθώς οι πιέσεις της προσφοράς αμβλύνονται.
Η Jen παρέχει ένα πρώιμο παράδειγμα αυτής της ευπάθειας, επισημαίνοντας τη σημαντική έκπτωση που παρατηρείται κατά τις εκπτώσεις για την Ημέρα των Ευχαριστιών. Είναι προφανές ότι μετά από σημαντική ευκαιριακή άνοδο των τιμών τα τελευταία δύο χρόνια, ακόμη και μια ελαφρά αλλαγή στα πρότυπα ζήτησης θα μπορούσε να προκαλέσει απότομες διορθώσεις τιμών.
Παγκόσμοι παράγοντες και καθοδική τάση πληθωρισμού
Κατά την εξέταση της κατάρρευσης του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, γίνεται σαφές ότι οφειλόταν κατά κύριο λόγο στις παγκόσμιες ασθένειες της προσφοράς που επηρεάζουν τις μεγάλες οικονομίες παγκοσμίως. Αντίστοιχα, το ξεμπέρδεμα αυτών των πολυπλοκοτήτων θα αποδειχθεί τόσο αντιπληθωριστικό για τις μεγάλες οικονομίες όσο ήταν αρχικά πληθωριστικές.
Αυτό οδηγεί σε ένα λογικό ερώτημα: εάν ο πληθωρισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη επηρεάστηκε κατά κύριο λόγο από “παγκόσμιους” ή “κοινούς” παράγοντες, γιατί αυτές οι δύο οικονομίες να μην παρουσιάσουν συγχρονισμένη πτωτική τάση τους επόμενους μήνες; Κατά συνέπεια, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική καθώς αντιμετωπίζει τον πιθανό αντίκτυπο των επικείμενων αυξήσεων των επιτοκίων κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να προστατεύεται από την πιθανότητα «υπεραυστηρότερης» νομισματικής πολιτικής, η οποία θα μπορούσε να εξουδετερώσει προσωρινές παγκόσμιες ανωμαλίες προσφοράς.
Θετικοί δείκτες και η επιτυχής διαχείριση των πληθωριστικών προσδοκιών
Παρά τις εύλογες ανησυχίες σχετικά με το επίπονο “τελευταίο μίλι”, τα στοιχεία είναι αρκετά πειστικά. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αποδειχθεί επιτυχημένη στη συγκράτηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό μέσω του ισχυρού, αν και κάπως καθυστερημένου κύκλου σύσφιξης της. Πολλές προσδοκίες για τον πληθωρισμό που βασίζονται στην αγορά πλησιάζουν ήδη το εύρος στόχου.
Αυτό είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο δεδομένου του ποσοστού ανεργίας κάτω του 4% στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, υπάρχουν απτά σημάδια που δείχνουν την επίλυση των σημείων συμφόρησης μετά την πανδημία. Το φαινόμενο της «μεγάλης παραίτησης», που στρεβλώνει την αγορά εργασίας των ΗΠΑ, φαίνεται ότι έχει εκτονωθεί. Τα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό έχουν φτάσει σε υψηλά μετά την πανδημία και είναι μόλις μισή ποσοστιαία μονάδα κάτω από τα προ-COVID επίπεδα.
Ένας μετρητής πίεσης της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού που καταρτίστηκε από τη Fed της Νέας Υόρκης ομαλοποιήθηκε σημαντικά φέτος, επιστρέφοντας σε επίπεδα σχεδόν μηδενικά που είχαν προηγουμένως παρατηρηθεί πριν από την πανδημία. Επιπλέον, ο δείκτης μεταχειρισμένων οχημάτων του Mannheim έχει υποχωρήσει κατά περίπου 25% από την κορύφωσή του και συνεχίζει να μειώνεται με ρυθμό σχεδόν 6% από έτος σε έτος. Οι ετήσιες τιμές του πετρελαίου βρίσκονται επίσης σε αρνητικό έδαφος, με τις τιμές spot περίπου 30% κάτω από τα υψηλά του τρέχοντος έτους και το ήμισυ των επιπέδων μετά την Ουκρανία.
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων παρουσιάζουν ποσοστά αποπληθωρισμού που ξεπερνούν το 10%. Σε αντίθεση με τους φόβους για μια αναζωπύρωση της Κίνας που οδηγεί την παγκόσμια ζήτηση, η πραγματικότητα καταδεικνύει τις επίμονες προκλήσεις της εγχώριας ζήτησης και μια κολοσσιαία ύφεση στην αγορά ακινήτων. Η Κίνα βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με τον απόλυτο αποπληθωρισμό των τιμών καταναλωτή, ο οποίος χρησιμεύει ως προειδοποιητικό παραμύθι για τις δυτικές οικονομίες και τις κεντρικές τους τράπεζες που εμπλέκονται σε μια περιττή μάχη.
Η κυκλική φύση των οικονομικών μεγάλων τάσεων
Τελικά, ίσως αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές μεγάλες οικονομικές τάσεις πριν από την πανδημία, όπως η δημογραφική γήρανση, τα ζητήματα παραγωγικότητας και η επίμονη ζήτηση για ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, έχουν παραμείνει σχετικά αμετάβλητες. Ένα επικαιροποιημένο έγγραφο που παρουσιάστηκε από τον πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Maurice Obstfeld φέτος υποδηλώνει ότι οι πρόσφατες σεισμικές αλλαγές στα επιτόκια και τον πληθωρισμό μπορεί να μην αντέξουν τη δοκιμασία του χρόνου. Είναι εύλογο ότι το αντίθετο πρόβλημα μπορεί να επανεμφανιστεί στο μέλλον.